بررسی تأثیر ورمی کمپوست و تلقیح قارچ بر خصوصیات رشدی و میزان استویوزید گیاه دارویی شیرین برگ (stevia rebaudiana bertoni)

مقدمه: با توجه به اهمیت گیاه دارویی شیرین برگ که گلیکوزیدهای آن در سال های اخیر به عنوان شیرین کننده طبیعی جایگزین ساکارز معرفی شده است، بررسی تأثیر کودهای زیستی بر رشد آن ضروری به نظر می رسد. هدف: بررسی تأثیر ورمی کمپوست و قارچ های میکوریزا بر صفات رشدی و میزان ماده شیرین کننده استویوزید. روش بررسی: آزمایش ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار در 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. در این آزمایش، عامل مقادیر ورمی کمپوست در چهار سطح شامل بستر پایه (خاک مزرعه + 15 درصد وزنی گلدان کود گاوی) به علاوه مقادیر 0، 10 درصد و 20 درصد ورمی کمپوست و نیز خاک مزرعه به عنوان شاهد و عامل تلقیح شامل تلقیح قارچ مایکوریزای (gm) glomus mosseae ، اندوفیت ریشهpiriformospora indica (pi) و عدم تلقیح قارچ (شاهد) بود. نتایج: تیمارهای کودهای زیستی بر میزان ماده شیرین کننده استویوزید و همچنین اغلب پارامترهای مورد بررسی در ارتباط با عملکرد کمی تأثیر معنی داری داشتند (01/0 p ≤). بیشترین میزان کلروفیل برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه در تیمار های ورمی کمپوست 20 درصد و تلقیح با قارچ مایکوریزای mosseae glomus به دست آمد. بیشترین میزان گلیکوزید استویوزید در زمان بلوغ رویشی و در زمان گلدهی در بستر کشت شاهد مشاهده شد. نتیجه گیری: کاربرد ورمی کمپوست تأثیر مثبت و معنی داری بر میزان کلروفیل و عملکرد پارامترهای رویشی داشت و بیشترین مقدار آنها در تیمار کاربرد توام ورمی کمپوست و تلقیح به دست آمد.